0
W kontekście dynamicznie rozwijającej się gospodarki cyfrowej, digitalizacja transakcji nie jest już opcją, lecz niezbędnym wymogiem dla każdego obywatela i każdej firmy. Zwłaszcza w Wietnamie, procedury administracyjne, podatki, cła i ubezpieczenia społeczne zostały niemal całkowicie przeniesione do środowiska elektronicznego. W szczególności podpisy cyfrowe stały się niezbędnym narzędziem, odgrywającym kluczową rolę w zapewnieniu legalności, bezpieczeństwa i efektywności wszystkich transakcji online.
Jednym z największych wyzwań dla początkujących jest znalezienie kompleksowego, rzetelnego przewodnika po podpisach cyfrowych i sposobach ich wykorzystania. Niniejszy artykuł został pomyślany jako dogłębny przewodnik, odpowiadający na wszystkie pytania, od podstawowych pojęć, przez kontekst prawny i proces rejestracji, po potencjalne zagrożenia i wybór renomowanego dostawcy. Dzięki wielowymiarowemu spojrzeniu, artykuł pomaga osobom prywatnym i firmom nie tylko zrozumieć „prosty proces”, ale także naturę tej technologii, umożliwiając im podejmowanie trafnych decyzji, optymalizację operacji i zapewnienie absolutnego bezpieczeństwa wszystkich transakcji elektronicznych.
Podpisy cyfrowe przynoszą wiele praktycznych korzyści, pomagając obniżyć koszty nawet o 70% w porównaniu z tradycyjnymi metodami, takimi jak drukowanie, dostarczanie i przechowywanie dokumentów. Jednocześnie pomagają oszczędzać czas, zwiększać bezpieczeństwo i poprawiać efektywność pracy. Transakcje można teraz przeprowadzać w dowolnym czasie i miejscu, bez ograniczeń przestrzennych i czasowych.
Zgodnie z oficjalnymi przepisami zawartymi w artykule 3, klauzula 6 Dekretu 130/2018/ND-CP, „podpis cyfrowy jest formą podpisu elektronicznego utworzoną poprzez przekształcenie wiadomości danych przy użyciu asymetrycznego systemu kryptograficznego, dzięki któremu osoba posiadająca oryginalną wiadomość danych i klucz publiczny podpisującego może dokładnie ustalić: a) powyższą transformację utworzono przy użyciu prawidłowego klucza tajnego odpowiadającego kluczowi publicznemu w tej samej parze kluczy; b) integralność zawartości wiadomości danych od momentu wykonania powyższej transformacji”.
Mówiąc najprościej, podpis cyfrowy działa jak odręczny podpis osoby fizycznej lub pieczęć firmowa, służąca do potwierdzenia i zagwarantowania praw i obowiązków stron transakcji w środowisku elektronicznym. O ile podpisy i pieczęcie odręczne są używane w przypadku dokumentów papierowych, o tyle podpisy cyfrowe są stosowane w przypadku dokumentów elektronicznych, takich jak umowy, faktury i inne transakcje finansowe. Podpisy cyfrowe pomagają rozwiązać problem fałszerstw w komunikacji cyfrowej, zapewniają integralność dokumentów i zapobiegają zmianom w ich treści po podpisaniu.
Jednym z najczęstszych nieporozumień jest różnica między podpisem cyfrowym a podpisem elektronicznym. Chociaż podpisy cyfrowe są uważane za formę podpisu elektronicznego, nie są one dokładnie tym samym. Zrozumienie tej różnicy to pierwszy krok do dokonania właściwego wyboru w przypadku ważnych transakcji.
Najważniejsza różnica leży w naturze i mechanizmie bezpieczeństwa. Podpis elektroniczny to pojęcie szersze, które może oznaczać dowolny symbol, obraz lub proces dołączony do dokumentu w celu wyrażenia zgody podpisującego. Typowym przykładem jest użycie zeskanowanego obrazu podpisu lub utworzenie podpisu online za pomocą darmowego oprogramowania, takiego jak Word czy Excel. Ten rodzaj podpisu zazwyczaj nie wykorzystuje szyfrowania i można go łatwo podrobić lub zmodyfikować.
Natomiast podpis cyfrowy to zaszyfrowany elektroniczny „odcisk palca” wykorzystujący asymetryczny system kryptograficzny. Mechanizm ten pomaga precyzyjnie zweryfikować tożsamość osoby podpisującej i zapewnić integralność dokumentu. Proces weryfikacji podpisu cyfrowego jest przeprowadzany przez zaufane urzędy certyfikacji lub zaufanych dostawców usług, co pomaga zminimalizować ryzyko ujawnienia informacji lub ataku. Ze względu na wyższy poziom bezpieczeństwa i funkcjonalności, koszt utworzenia i używania podpisu cyfrowego jest często wyższy niż podpisu elektronicznego. Użycie prostego podpisu elektronicznego (takiego jak zeskanowany plik) w ważnych transakcjach prawnych może nie zostać rozpoznane lub być łatwe do podrobienia. Dlatego użycie podpisu cyfrowego jest niezbędnym wymogiem dla zapewnienia bezpieczeństwa i legalności transakcji w środowisku cyfrowym.
Zasada działania podpisów cyfrowych opiera się na solidnym fundamencie technologicznym, zwanym kryptografią asymetryczną, bazującym na algorytmie RSA. System ten obejmuje unikalną parę kluczy, generowaną losowo i tylko raz:
Klucz prywatny: Służy do tworzenia podpisu cyfrowego. Klucz ten musi być starannie chroniony i kontrolowany wyłącznie przez osobę podpisującą.
Klucz publiczny: Generowany na podstawie odpowiadającego mu klucza tajnego, pełni funkcję weryfikacji, sprawdzania podpisów cyfrowych i uwierzytelniania użytkowników.
Proces podpisu cyfrowego przebiega następująco: gdy sygnatariusz chce podpisać dokument, system używa klucza prywatnego do wygenerowania ciągu symboli cyfrowych, znanego również jako „podpis cyfrowy”. Po wysłaniu dokumentu odbiorca używa odpowiedniego klucza publicznego do uwierzytelnienia podpisu i sprawdzenia jego integralności. Wszelkie drobne zmiany w dokumencie po jego podpisaniu spowodują unieważnienie podpisu, a zmiana zostanie natychmiast wykryta.
Należy pamiętać, że podpisy cyfrowe zapewniają autentyczność (weryfikację tożsamości podpisującego), integralność (treść nie została zmieniona) i niezaprzeczalność (podpisujący nie może zaprzeczyć, że złożył podpis). Technologia ta nie gwarantuje jednak poufności treści dokumentu, dlatego użytkownicy nadal muszą stosować inne środki bezpieczeństwa, jeśli chcą zaszyfrować treść.
Wartość prawna podpisu cyfrowego jest kluczowym czynnikiem, który przyczynia się do jego powszechnej akceptacji w transakcjach. Zgodnie z artykułem 8 Dekretu 130/2018/ND-CP, podpis cyfrowy uznaje się za mający taką samą wartość prawną jak odręczny podpis osoby fizycznej oraz pieczęć organu lub organizacji w dokumentach papierowych. W szczególności, jeśli prawo wymaga, aby dokument był opatrzony podpisem lub pieczęcią, wymóg ten uznaje się za spełniony, jeśli dokument elektroniczny jest podpisany podpisem cyfrowym, a podpis ten spełnia warunki bezpieczeństwa określone w artykule 9 niniejszego Dekretu.
Aby podpis cyfrowy został uznany za ważny, musi spełniać rygorystyczne warunki, m.in.: zostać utworzony w okresie ważności certyfikatu cyfrowego, być weryfikowalny za pomocą klucza publicznego zawartego w certyfikacie, a w chwili podpisywania klucz prywatny musi znajdować się pod wyłączną kontrolą osoby podpisującej.
Licencjonowanie dostawców usług podpisu cyfrowego w Wietnamie jest również ściśle kontrolowane przez Ministerstwo Informacji i Komunikacji, w oparciu o warunki finansowe (zapewnienie minimalnego depozytu w wysokości 5 miliardów VND), zasoby ludzkie (zespół wysoko wykwalifikowanych specjalistów) oraz warunki techniczne (zapewnienie bezpieczeństwa systemu i ochrony przed włamaniami). Te solidne podstawy prawne i techniczne stworzyły godny zaufania ekosystem, który pomaga użytkownikom czuć się całkowicie bezpiecznie, korzystając z podpisów cyfrowych w ważnych transakcjach.
Na rynku dostępnych jest obecnie wiele różnych rodzajów podpisów cyfrowych, klasyfikowanych według metod przechowywania i technologii. Każdy rodzaj ma swoje zalety i wady, dostosowane do różnych potrzeb i skali zastosowań.
Podpis cyfrowy USB Token: To najbardziej tradycyjny i popularny rodzaj podpisu cyfrowego, w którym klucz tajny jest przechowywany w kompaktowym urządzeniu sprzętowym przypominającym USB.
Zalety: Łatwość użytkowania, rozsądna cena, odpowiedni dla osób prywatnych oraz małych i średnich przedsiębiorstw.
Wady: Wymaga podłączenia USB do komputera w celu podpisania, brak elastyczności w przypadku konieczności złożenia podpisu zdalnie lub na urządzeniach mobilnych.
Podpis cyfrowy HSM (Hardware Security Module): Tajny klucz jest przechowywany i obsługiwany na specjalnym urządzeniu sprzętowym zintegrowanym z serwerem.
Zalety: Możliwość składania masowych podpisów cyfrowych z bardzo dużą prędkością (do 1200 razy na sekundę), absolutne bezpieczeństwo i scentralizowane przechowywanie danych w systemie.
Wady: Początkowy koszt inwestycji jest bardzo wysoki, rozwiązanie odpowiednie wyłącznie dla dużych przedsiębiorstw, banków lub organizacji, które muszą składać cyfrowe podpisy w dużych ilościach.
Podpisywanie zdalne/w chmurze: To najnowsza technologia, która pozwala użytkownikom na składanie podpisów cyfrowych bez konieczności używania urządzeń sprzętowych. Klucz tajny jest przechowywany na serwerze dostawcy usług, a użytkownicy podpisują się za pośrednictwem aplikacji internetowych lub telefonicznych, używając kodów jednorazowych (OTP) lub danych biometrycznych.
Zalety: Podpisuj się w każdej chwili, w każdym miejscu, na dowolnym urządzeniu, niezależnie od tego czy jest to komputer czy token USB.
Wady: Zależne od połączenia internetowego i stabilności systemu dostawcy.
Cyfrowy podpis na karcie inteligentnej: Tajny klucz wbudowany jest w specjalną kartę SIM telefonu.
Zalety: Kompaktowy, wygodny i można go podpisać na urządzeniach mobilnych.
Wady: konieczność użycia karty SIM danego operatora, brak możliwości złożenia podpisu cyfrowego za granicą lub w miejscach o słabym sygnale.
Aby uzyskać przegląd i dokonać właściwego wyboru, poniższa tabela porównuje rodzaje podpisów cyfrowych na podstawie ważnych kryteriów:
