0
Η οργανωτική δομή μιας εταιρείας είναι ένα οπτικό διάγραμμα που δείχνει συστηματικά τους ρόλους, τις εξουσίες και τις ευθύνες που έχουν ανατεθεί και ταξινομηθεί σε διαφορετικά επίπεδα. Είναι ο σκελετός που βοηθά στον προσδιορισμό του τρόπου με τον οποίο τα τμήματα και τα άτομα συνεργάζονται για την επίτευξη των κοινών στόχων της επιχείρησης.
Σε αυτή τη δομή, η εξουσία και η λήψη αποφάσεων μπορούν να οργανωθούν σε δύο κύριες κατευθύνσεις:
Κεντρική δομή: Η εξουσία συγκεντρώνεται στο ανώτατο διοικητικό επίπεδο, το οποίο λαμβάνει τις περισσότερες αποφάσεις και ελέγχει στενά το έργο των τμημάτων.
Αποκεντρωμένη δομή: Η εξουσία λήψης αποφάσεων κατανέμεται στα επίπεδα διοίκησης και στα τμήματα, επιτρέποντάς τους να είναι πιο προνοητικοί και ευέλικτοι στο έργο τους.
Η επιλογή μεταξύ αυτών των δύο μοντέλων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και αποτελεί στρατηγική απόφαση, που επηρεάζει την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα και την προσαρμοστικότητα της εταιρείας.
Αυτό είναι το παραδοσιακό και δημοφιλές μοντέλο, στο οποίο η εταιρεία χωρίζεται σε τμήματα με βάση τις εξειδικευμένες λειτουργίες κάθε τμήματος, για παράδειγμα: Παραγωγή, Πωλήσεις, Μάρκετινγκ, Λογιστική, κ.λπ. Κάθε τμήμα διευθύνεται από έναν διευθυντή, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την αναφορά στην ανώτατη ηγεσία της εταιρείας.
Πλεονέκτημα:
Υψηλή εξειδίκευση: Εστίαση πόρων σε συγκεκριμένους τομείς εξειδίκευσης, βοηθώντας τα τμήματα να μεγιστοποιήσουν τις δυνατότητές τους
Αποδοτικό και οικονομικό: Επιτρέπει στις εταιρείες να λειτουργούν πιο αποτελεσματικά βελτιστοποιώντας τους διαθέσιμους πόρους και εκπαιδεύοντας εύκολα εξειδικευμένο προσωπικό.
Μειονεκτήματα:
Ακαμψία: Αυτό το μοντέλο στερείται ευελιξίας και μπορεί να αντιδρά αργά στις αλλαγές της αγοράς.
Σύγκρουση και έλλειψη συνοχής: Τα τμήματα τείνουν να εργάζονται ανεξάρτητα, γεγονός που οδηγεί σε έλλειψη επικοινωνίας και συνεργασίας, δημιουργώντας «απομονωμένους οργανισμούς» και εσωτερικές συγκρούσεις.
Αυτό το μοντέλο διαιρεί την εταιρεία σε ανεξάρτητες μονάδες με βάση τη γεωγραφική θέση των δραστηριοτήτων. Κάθε μία από αυτές τις μονάδες θα ελέγχει τους δικούς της πόρους και θα λειτουργεί ως ξεχωριστή εταιρεία για να καλύψει τις συγκεκριμένες ανάγκες της τοπικής αγοράς.
Πλεονέκτημα:
Καλύτερη εξυπηρέτηση πελατών: Τα γεωγραφικά τμήματα μπορούν να λαμβάνουν πιο ανεξάρτητες και ευέλικτες αποφάσεις για την κάλυψη των συγκεκριμένων αναγκών των πελατών σε κάθε περιοχή.
Αξιοποίηση τοπικών πόρων: Επιτρέπει στις εταιρείες να αξιοποιούν τα πλεονεκτήματα των τοπικών ανθρώπινων πόρων και αγορών, ενώ παράλληλα παρακολουθούν εύκολα την απόδοση σε κάθε περιοχή.
Μειονεκτήματα:
Επικάλυψη πόρων: Τα τμήματα ενδέχεται να επικαλύπτουν τις λειτουργίες το ένα του άλλου, προκαλώντας σπατάλη πόρων.
Δυσκολία στον κεντρικό έλεγχο: Οι αποκεντρωμένες αποφάσεις μπορούν να οδηγήσουν σε δύσκολο έλεγχο και εσωτερικό ανταγωνισμό μεταξύ των περιφερειών.
Για παράδειγμα: Πολυεθνικές εταιρείες όπως η General Electric, η Coca-Cola ή κυβερνητικές υπηρεσίες με εκτεταμένα δίκτυα όπως η Φορολογική Υπηρεσία του Ανόι, η Mai Linh Taxi Corporation
Πρόκειται για ένα υβριδικό μοντέλο, που συνδυάζει στοιχεία λειτουργικών δομών και δομών που βασίζονται σε έργα. Σε αυτό το μοντέλο, οι εργαζόμενοι μπορούν να αναφέρονται σε δύο ή περισσότερους διευθυντές, για παράδειγμα, έναν λειτουργικό διευθυντή και έναν διευθυντή έργου.
Πλεονέκτημα:
Υψηλή ευελιξία: Ενισχύει τον συντονισμό και την επικοινωνία μεταξύ των τμημάτων, επιτρέποντας την ευκολότερη προσαρμογή και κατανομή πόρων σε συγκεκριμένα έργα
Επαγγελματική Ανάπτυξη: Οι εργαζόμενοι έχουν την ευκαιρία να εργαστούν σε μια ποικιλία έργων, γεγονός που τους βοηθά να διευρύνουν τις δεξιότητές τους και να αναπτύξουν γρήγορα επαγγελματικές γνώσεις.
Μειονεκτήματα:
Ασαφείς αρμοδιότητες: Μπορεί να προκαλέσει συγκρούσεις εξουσίας και ευθύνης όταν οι εργαζόμενοι αναφέρονται σε πολλαπλά επίπεδα διοίκησης.
Αργές αποφάσεις: Οι αποφάσεις πρέπει να περάσουν από πολλαπλά επίπεδα, επιβραδύνοντας την πρόοδο της εργασίας.
Αυτό το μοντέλο έχει ελάχιστη ή καθόλου μεσαία διοίκηση μεταξύ των ηγετών και των εργαζομένων. Παρέχει μεγαλύτερη αυτονομία και εξουσία λήψης αποφάσεων στους εργαζομένους, δημιουργώντας ένα ανοιχτό και ευέλικτο εργασιακό περιβάλλον. Αυτό το μοντέλο υιοθετείται συχνά από νεοσύστατες επιχειρήσεις και μικρές επιχειρήσεις.
Πλεονέκτημα:
Ταχύτητα και αποτελεσματικότητα: Η λήψη αποφάσεων είναι γρήγορη, ενισχύοντας τη δημιουργικότητα και την υψηλή προσαρμοστικότητα.
Εξοικονόμηση Κόστους: Μειωμένο κόστος διαχείρισης λόγω λιγότερων επιπέδων διαχείρισης
Μειονεκτήματα:
Ασαφής λογοδοσία: Μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη σαφήνειας σχετικά με την εξουσία και την ευθύνη, καθιστώντας δύσκολο για τους εργαζομένους να γνωρίζουν σε ποιον να αναφέρουν.
Δύσκολη κλιμάκωση: Αυτό το μοντέλο είναι δύσκολο να διατηρηθεί αποτελεσματικά όταν η εταιρεία αναπτύσσεται πέρα από την αρχική της κατάσταση.
Για να επιλέξουν το σωστό οργανωτικό μοντέλο, οι επιχειρήσεις πρέπει να λάβουν προσεκτικά υπόψη τους ακόλουθους παράγοντες:
Επιχειρηματικοί Στόχοι και Στρατηγική: Η οργανωτική δομή θα πρέπει να αποτελεί εργαλείο για την επιτυχή εφαρμογή της επιχειρηματικής στρατηγικής. Εάν η στρατηγική επικεντρώνεται στην επέκταση της αγοράς, ένα γεωγραφικό μοντέλο θα είναι αποτελεσματικό. Εάν η εστίαση είναι στην καινοτομία προϊόντων, ένα λειτουργικό μοντέλο μπορεί να είναι πιο κατάλληλο.
Μέγεθος και στάδιο ανάπτυξης: Οι νεοσύστατες επιχειρήσεις συχνά προτιμούν ένα επίπεδο μοντέλο για ευελιξία και ταχύτητα, ενώ οι μεγάλες εταιρείες χρειάζονται μια πιο σύνθετη δομή για να διαχειριστούν αποτελεσματικά έναν δυσκίνητο μηχανισμό.
Επιχειρηματικό Περιβάλλον: Σε ένα σταθερό περιβάλλον, μια άκαμπτη δομή μπορεί να λειτουργήσει καλά. Αντίθετα, σε ένα ανταγωνιστικό και ταχέως μεταβαλλόμενο περιβάλλον, μια επιχείρηση χρειάζεται μια ευέλικτη, αποκεντρωμένη δομή για να είναι σε θέση να αντιδρά άμεσα.
Χαρακτηριστικά κλάδου και τεχνολογίας: Οι επιχειρήσεις μεταποίησης μπορούν να επιλέξουν ένα λειτουργικό μοντέλο, ενώ οι εταιρείες τεχνολογίας μπορούν να υιοθετήσουν πιο ευέλικτα μοντέλα, χρησιμοποιώντας υψηλή τεχνολογία για την απλοποίηση του μηχανισμού διαχείρισης.
Εταιρική Κουλτούρα και Ανθρώπινο Δυναμικό: Εάν το προσωπικό είναι άκρως εξειδικευμένο, αυτοκινούμενο και δημιουργικό, ένα αποκεντρωμένο ή επίπεδο μοντέλο θα λειτουργήσει καλά. Αντίθετα, μια ομάδα που απαιτεί στενή εποπτεία θα είναι πιο κατάλληλη για μια πιο κεντρική δομή.
Alphabet (μητρική εταιρεία της Google): Ένα κλασικό παράδειγμα τμηματικής δομής. Η Alphabet είναι η μητρική εταιρεία που διαχειρίζεται θυγατρικές όπως η Google Search, το YouTube, το Android, το Google Cloud και άλλα πειραματικά έργα. Κάθε μία από αυτές τις θυγατρικές λειτουργεί ανεξάρτητα με τον δικό της Διευθύνοντα Σύμβουλο και εκτελεστική ομάδα, επιτρέποντας στην Alphabet να διαχειρίζεται αποτελεσματικά ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο επιχειρήσεων.
Spotify: Η εταιρεία έχει αναπτύξει ένα ξεχωριστό ευέλικτο οργανωτικό μοντέλο, που ονομάζεται «Μοντέλο Spotify», το οποίο εξισορροπεί την αυτονομία των μικρών ομάδων με τις ανάγκες συντονισμού ενός μεγαλύτερου οργανισμού. Το μοντέλο χρησιμοποιεί τις ακόλουθες μονάδες:
Ομάδες: Διαλειτουργικές, αυτόνομες ομάδες που λειτουργούν ως «μίνι-startup» που επικεντρώνονται σε ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό.
Φυλές: Ομάδες συγγενικών Ομάδων μαζί για τη διατήρηση της συνοχής.
Παραρτήματα: Ομάδες μελών με παρόμοια εμπειρογνωμοσύνη για την ανταλλαγή γνώσεων και τη διατήρηση προτύπων ποιότητας
Συντεχνίες: Εθελοντικές κοινότητες όπου μέλη από διαφορετικές φυλές μπορούν να συναντηθούν για να συζητήσουν ένα θέμα που τους ενδιαφέρει.
Zappos: Αυτή η εταιρεία είναι διάσημη για την υιοθέτηση του μοντέλου "Holacracy" - μιας μορφής επίπεδης οργανωτικής δομής, χωρίς την παραδοσιακή ιεραρχία. Αυτό το μοντέλο δίνει τη δυνατότητα στους εργαζομένους να διαχειρίζονται και να λαμβάνουν αποφάσεις, προωθώντας τη δημιουργικότητα και την ευελιξία. Ωστόσο, η μετάβαση από μια παραδοσιακή δομή σε αυτό το μοντέλο απαιτεί μια σημαντική αλλαγή στην εταιρική κουλτούρα.
Η ανάπτυξη της οργανωτικής δομής μιας εταιρείας είναι μια από τις πιο σημαντικές στρατηγικές αποφάσεις που μπορεί να λάβει ένας ηγέτης. Αντί να υιοθετήσουν ένα μοντέρνο μοντέλο, οι επιχειρήσεις πρέπει να αναλύσουν προσεκτικά παράγοντες όπως οι στόχοι, το μέγεθος, το επιχειρηματικό περιβάλλον και το ανθρώπινο δυναμικό, για να βρουν το καταλληλότερο μοντέλο. Μια έξυπνα σχεδιασμένη οργανωτική δομή δεν είναι απλώς ένα διάγραμμα σε χαρτί, αλλά και μια κινητήρια δύναμη που βοηθά την εταιρεία να λειτουργεί αποτελεσματικά, να προσαρμόζεται ευέλικτα στις αλλαγές και να επιτυγχάνει βιώσιμη επιτυχία στο μέλλον.
